F-16 uçağını tanıyalım!

Merhabalar. Bugün sizlere Türk Hava Kuvvetlerimizin göz bebeği olan F-16 uçağını uzunca bir makale yazmaktansa kısa kısa ve ilgi çekici maddeler halinde tanıtmak istiyorum.

• F-16 Fighting Falcon, pilotların arasındaki takma ismiyle Viper, çok amaçlı (multirole) bir jet savaş uçağıdır. Pek çok görevi tek başına icra edebilir.
• Tamamiyle enerji manevra teorisi baz alınarak tasarlanmıştır. Tasarım harikası bir savaş makinesidir.
• Pilotlara yüksek durumsal farkındalık için bubble (su damlası) kanopi denilen nirengi noktasız bir kokpit üstü cama sahiptir.
• Pilotların G kuvvetine dayanıklılığının arttırılması için 30 derece eğik duran bir pilot koltuğu vardır.
• Dünya'da elektronik uçuş kontrol sistemi olan fly-by-wire'ın kullanıldığı ilk savaş uçağıdır.
• 1'e yakın itki/ağırlık oranıyla neredeyse tamamen dik tırmanışta ivmelenebilir. 30.000 beygire yakın bir güce sahiptir.
• Tam güçte yani artyakıcı (afterburner) aşamasında iken saniyede yaklaşık 15 litre yakıt yakmaktadır.
• Maksimum kalkış ağırlığında iken tam güçte 1 dakikanın altında kalkış süratine ulaşabilir.
• Maksimum sürati ses hızının 2 katının üstündedir. Bu, deniz seviyesinde yaklaşık 2400 km/saat'e tekabül etmektedir.
• Bir F-16, ek yakıt tankları olmadan 7000lbs (3 ton) yakıt; standart 370x2 ve 300x1 gallon ek yakıt tankı konfigürasyonu ile 12000lbs civarı (5.5 ton) ve CFT'ler ile beraber 7 tona yakın yakıt alabilir.
• Azami irtfa limiti 50000ft'dir.
• Ortalama 20 ton bir ağırlığa kadar kalkış yapabilir.
• F-16 uçağının standart olarak 9 adet silah istasyonu (pylon) bulunur. Bu istasyonlara yakıt tankı, füze, bomba, hedefleme kamerası, karıştırma podu gibi çeşitli ekipmanlar takılabilir.
• Yaklaşık 500 mermi taşıyan dahili bir makineli top sistemine sahiptir. (20 mm M61 Vulcan)
• Günümüzde 29 ülke tarafından kullanılmaktadır.
• İlk prototipi 1973 yılında uçuşunu yapmıştır. YF-16 isimli bu prototip, üstün performansından ötürü ihalede YF-17 yerine tercih edilmiştir. (Daha sonra YF-17, günümüzdeki F-18 uçağı olacaktır.)
• Türk Hava Kuvvetleri'ne 1980'li yılların sonunda giren uçak, ilk kez 1995 yılında operasyonlarda kullanılmaya başlanmıştır.
• İlk protipinden bu yana pek çok yeni varyantı oluşturulmuş, geliştirilmeler yapılmıştır. Her bir sürümüne block denir. İlk sürümü Block 1 iken günümüzde Block 70/72 en güncel varyantıdır.
• A/D varyantları çift kişilik iken B/C varyantları tek kişiliktir. Block 25'ten sonraki sürümlerde C/D varyantları bulunur.
• "Block" ibaresinden sonraki sayı 2 ile bitiyorsa bu uçağın motorunun P&W üretimi olduğunu, 0 ile bitiyorsa GE üretimi olduğunu belirtir.
• BAE tarafından Block 50 üzerine özel ürettirilmiş Block 60 versiyonu vardır. Dahili FLIR sensörü ve AESA radarı gibi özel konfigürasyonlar içerir.
• Türk Hava Kuvvetleri'nde yaklaşık 250 adet F-16 vardır. Bunlar Block 30/40/50/50+ modelleridir fakat pek çoğu CCIP modernizasyonlarıyla 50+ seviyesine gelmiştir.
• Türk Hava Kuvvetleri'nin 100. yılına özel 2011 yılında özel bir F-16 demo takımı olan SOLOTÜRK ekibi kurulmuştur. Bu ekipteki uçaklar savaşa hazırdır sadece özel boyamaya sahiplerdir. Türk Yıldızları'nın aksine koreografiden çok güç gösterisi yapmayı amaçlar. F-16 uçağının kabiliyetini büyüleyici bir şekilde sunar.
• ÖZGÜR-1 modernizasyonu ile F-16 uçaklarımıza milli atış kontrol bilgisayarı entegre edilecek ve ÖZGÜR-2 ile yine milli imkanlarla geliştirilen MURAD AESA radarı, IFF sistemleri, yerli mühimmatların tanıtımı gibi pek çok imkan sağlanacaktır.

F-16 uçağının iç yapısı ve atabileceği bazı mühimmatlar, takılabilen ekipmanlar


İlginizi çekebilecek bazı kaynaklar:

1. Farklı F-16 varyantlarının kokpit şemaları: TIKLA
2. İnteraktif kokpit panel bilgileri: TIKLA
3. Türkçe F-16 Belgeseli: TIKLA
4. Bazı gerçek F-16 dokümanları:
   HAF F-16 Block 50/52+ Flight Manual: TIKLA
   HAF F-16 Block 50/52+ Supplemental: TIKLA
   HAF F-16 Block 50 Avionics and Nonnuclear Weapons Delivery Manual: TIKLA
   HAF F-16 Block 50/52+ Flight Checklist: TIKLA
   USAF F-16 Block 10/15 Flight Manual: TIKLA
   PACAF F-16 Combat Aircraft Fundamentals: TIKLA
   RoKAF F-16 Basic Employment Manual: TIKLA
   F-16 A/B MLU Production Tape Manuals: TIKLA 1 TIKLA 2 TIKLA 3

Birkaç güzel fotoğrafla yazımızı sonlandıralım. Okuduğunuz için teşekkürler.


1: 9. Ana Jet Üssü'nde hangarından çıkmakta olan 191. Kobra Filo'ya ait bir F-16 uçağımız. Fotoğraf: Cem Doğut
2: Tatbikat esnasında KC-135 tanker uçağının altında poz veren F-16 uçaklarımız. En önde SOLOTÜRK F-16 Block 40TM savaş uçağı. Fotoğraf: TSK Fotoğraf Arşivi